22 Aralık 2024 Pazar
News
DEHB, dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileriyle tanımlanan bir nörobiyolojik durumdur. Hem çocukluk döneminde hem de yetişkinlikte görülebilen bu bozukluk, günlük yaşamı etkileyebilir. Uygun tedavi ve destek ile DEHB’yi yönetmek mümkün. Özgün tedavi planları, bireyin ihtiyaçlarına uygun şekilde bilgi ve anlayışla çmzüm yoluna gidilir.
DEHB NEDİR?
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), genellikle çocukluk döneminde başlayan ve yetişkinlikte de devam edebilen nörobiyolojik bir bozukluktur. Bu bozukluk, dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsel davranışların belirgin bir şekilde görüldüğü bir durumu ifade eder. DEHB’nin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik, çevresel ve nörolojik faktörlerin etkileşimi sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir.
DEHB’nin temel özellikleri şunlardır:
Dikkat Eksikliği: DEHB’li bireyler, görevlere odaklanmakta zorluk yaşayabilirler. Uzun süreli dikkat gerektiren görevlerde sık sık dikkatleri dağılabilir, ayrıntıları gözden kaçırabilirler. Kolayca sıkılırlar ve bitmemiş işleri sık sık bırakırlar.
Hiperaktivite: Hiperaktivite, aşırı hareketlilik ve yerinde duramama durumunu ifade eder. Çocuklarda sıkça görülen belirtiler arasında yer alır. Bu belirtiler arasında sürekli koşma, tırmanma, yerinde duramama, sık sık elleri ve ayaklarıyla oynama gibi davranışlar bulunabilir.
Dürtüsellik: DEHB’li bireyler düşünmeden hareket etme veya konuşma eğiliminde olabilirler. Sırası gelmeden cevap verme, sabırsızlık, başkalarının sözünü kesme gibi davranışlar dürtüsellik belirtileri olarak örnek verilebilir.
DEHB, yaşamın farklı alanlarını etkileyebilir. Okul başarısızlığı, sosyal zorluklar, düşük özsaygı ve iş yaşamında sıkıntılar gibi sonuçlar doğurabilir. Ancak erken tanı, uygun tedavi ve destek ile bu olumsuz etkiler hafifletilebilir. DEHB tedavisinde genellikle psikoterapi, davranış terapisi ve ilaç tedavisi gibi yöntemler kullanılır.
DEHB tanısı konulurken, belirtilerin en az altı ay boyunca ve farklı ortamlarda (örneğin okul, ev) görülmesi gerekmektedir. Tanı süreci uzman bir psikiyatrist veya psikolog tarafından yapılır.
DEHB BELİRTİLERİ NELER?
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çeşitli belirtilerle kendini gösterebilen bir durumdur. Bu belirtiler, dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik olarak üç temel grupta toplanabilir. Aşağıda DEHB’nin belirtilerine örnekler verilmiştir:
Dikkat Eksikliği Belirtileri:
Görevleri Tamamlamada Güçlük: Uzun süreli veya sıkıcı görevlere odaklanmakta zorlanma, işleri bitirmekte güçlük yaşama.
Dikkat Dağınıklığı: Görevler sırasında dikkatin hızla başka yerlere kayması, kolayca sıkılma.
Ayrıntıları Gözden Kaçırma: Detayları gözden kaçırma eğilimi, hatalı veya eksik işler yapma.
Organizasyon Zorluğu: Zamanı iyi yönetememe, işleri düzenleme ve planlama konusunda sıkıntı yaşama.
İşlerde Sürekli Ertelenme: Görevleri ertelemeye meyil, son ana kadar beklemek.
Hiperaktivite Belirtileri:
Duramama Hali: Yerinde durmakta güçlük, sürekli hareket etme veya sallanma.
Fazla Konuşma: Sürekli ve gereksiz yere konuşma, başkalarının sözünü kesme.
Zorla Sessiz Kalamama: Durması gereken yerde duramama, sık sık yer değiştirme.
Sakin Olamama: Rahatça oturamama, sürekli yer değiştirme veya durmadan eller ve ayaklarla oynama.
Dürtüsellik Belirtileri:
Cevapsız Davranışlar: Düşünmeden cevap verme, soru tamamlama veya davranışlarda aceleci olma.
Sabırsızlık: Sıra bekleme veya sonuçları beklemekte zorluk, hemen sonuç almak isteme.
Başkalarını Kesme: Konuşma veya etkinliklerde başkalarının sözünü kesme, sırası gelmeden konuşma.
Tehlikeli Davranışlar: Tehlikeli durumları veya sonuçları düşünmeden hareket etme.